İş Sağlığında Ergonomi

Ergonomi Nedir?

Ergonomi, çalışma ortamlarında kullanılan ekipmanların ve alanların, çalışanların fiziksel ve mental ihtiyaçlarına uygun hale getirilmesini inceleyen bilim dalıdır. Aynı zamanda “İnsan Mühendisliği” veya “İşbilim” olarak da bilinir. Ergonominin temel amacı, iş yerinde verimliliği artırırken çalışanların konforunu ve sağlığını korumaktır. Bu süreçte, makineler, araçlar ve iş ortamı insan fizyolojisine uygun şekilde tasarlanır, böylece iş kazaları ve meslek hastalıkları azaltılır.

Ergonominin Faydaları

1. İş Sağlığı ve Güvenliği Kültürü: Ergonomiye önem veren iş yerleri, çalışanlarına değer verdiğini gösterir. Bu da iş sağlığı ve güvenliği kültürünün gelişmesine katkıda bulunur.
2. İşletme Maliyetlerini Düşürme: Ergonomik düzenlemeler sayesinde iş kazalarının azalması, işletme maliyetlerini düşürür.
3. Çalışan Bağlılığı ve Verimliliği: Çalışanların kendilerine değer verildiğini hissetmesi, işlerine olan bağlılıklarını artırır. Ergonomik çalışma koşulları, moral ve verimlilik üzerinde olumlu bir etki yaratır.
4. Yaralanma Riskini Azaltma: Sistematik şekilde risk faktörlerinin azaltılması, yaralanmaların ve meslek hastalıklarının önüne geçer.
5. Çalışma Ortamının Kalitesini Artırma: Ergonomik olmayan iş yerleri, çalışanların çabuk yorulmasına ve performanslarının düşmesine neden olur. Doğru ergonomi, iş kalitesini artırır ve verimliliği yükseltir.

İş Güvenliğinde Ergonominin Rolü

Ergonominin en önemli amacı, iş yerinde çalışanlara uygun bir ortam sağlamaktır. Ergonomik düzenlemeler yapıldığında iş kazaları ve meslek hastalıkları otomatik olarak azalır. Doğru oturma pozisyonları, ergonomik ekipman kullanımı ve uygun iş düzenlemeleri, çalışanların fiziksel sağlığını destekler, verimliliklerini artırır ve iş yerinde memnuniyeti sağlar.

Ergonomik Olmayan Koşullarda Alınması Gereken Önlemler

1. İşyeri Değerlendirmesi: Çalışma ortamını ergonomi açısından değerlendirerek riskli alanları tespit etmek.
2. Ergonomik Ekipmanlar: Çalışanların rahat ve güvenli çalışmasını sağlayacak ergonomik mobilya ve ekipmanlar temin edilmelidir. Örneğin, ergonomik ofis sandalyeleri ve klavyeler kullanılmalıdır.
3. Çalışma Pozisyonları: Yanlış oturma ve çalışma pozisyonları, kas-iskelet sistemi sorunlarına yol açabilir. Çalışanların doğru pozisyonlarda çalışması sağlanmalıdır.
4. Düzenli Mola: Özellikle monoton işlerde düzenli mola verilerek çalışanların kas yorgunluğu önlenmelidir.
5. Eğitim: Çalışanlar, ergonomi konusunda eğitilerek doğru çalışma pozisyonlarını öğrenmelidir.
6. İş Yükü Yönetimi: İş yükü, çalışanların fiziksel kapasitesini aşmamalıdır. Aşırı iş yükü, hem fiziksel hem de mental stres yaratır.
7. Geri Bildirim: Çalışanların geri bildirimleri alınmalı ve ergonomik düzenlemeler yapılmalıdır.
8. Ergonomi Uzmanları ile İşbirliği: Büyük çaplı iş yerleri, ergonomi uzmanlarından yardım alabilirler. Ergonomi uzmanları, çalışma koşullarını değerlendirir ve gerekli düzeltmeleri önererek bireylerin sağlıklarını ve iş verimliliklerini artırabilirler.

Ofis Çalışmalarında Ergonomi

Günümüzde ofis çalışanları uzun süre oturarak çalıştıkları için ergonomik koşullar büyük önem taşır. Bilgisayar kullanımında özellikle boyun, bel, sırt ve omuzlar en çok etkilenen bölgeler arasındadır. Doğru ergonomik düzenlemelerle bu bölgelerde oluşabilecek rahatsızlıkların önüne geçilebilir.

1. Monitör: Ekran, göz hizasında olmalı ve operatörün kolayca ayarlayabileceği bir mesafede yerleştirilmelidir.
2. Klavye: Klavye, çalışanların ellerinin rahat edebileceği bir pozisyonda olmalı, bilek desteği bulunmalıdır.
3. Çalışma Masası: Yeterli genişlikte ve doğru yükseklikte olmalıdır. Göz ve baş hareketlerini minimize edecek şekilde doküman tutucular kullanılabilir.
4. Çalışma Sandalyesi: Sandalye yüksekliği ayarlanabilir olmalı ve sırt desteği sağlanmalıdır. Gerekirse ayak desteği de kullanılmalıdır.